“Ik geloof niet. In Spanje slaan alle spelers een kruisje voordat ze het veld opkomen. Als het werkt, zal het dus altijd een gelijkspel worden.” – Johan Cruijff
Door Judit Clopés Llahí
Voorwoord
Op het moment dat ik wist dat ik het verslag van de 5e ronde van de KNSB tegen ASV 2 moest schrijven, wist ik zeker dat het een uitdaging voor me zou zijn. Niet alleen vanwege de duidelijke taalbarrière, maar ook door het dramatisch resultaat (2½-5½). Ik ben zelf niet iemand om advies te geven, noch om schaakkronieken in het Nederlands te schrijven, noch om beter te schaken, dus ik dacht dat ik externe hulp zou zoeken voor deze taak.
Toen bedacht ik me dat Nederland en Catalonië een sterke connectie hebben door voetbal; veel Nederlanders hebben voor Barça gespeeld en gecoacht: Cruijff, Van Gaal, Koeman, Cocu, Kluivert, Neeskens… Eén van hen (Ruud Hesp) komt zelfs uit Bussum! “A la cama no te irás sin saber una cosa más”, zoals wij in het zuiden zeggen.
Misschien kon ik het beste van mijn twee werelden samenbrengen? Misschien kunnen wij de wijsheid van deze voetballegendes voor ons schaken gebruiken? Eens kijken hoe dat gaat…
De match
Henk was als eerste klaar als hij remise tekende tegen Rob van Helvoort. Hij werd geconfronteerd met een encyclopedische voorbereiding. De partij was zelfs zo theoretisch dat bijna de volledige reeks van zetten in het verleden zelfs in een Duitse regionale competitie werd gespeeld. Henk kon niet veel doen na het vroeg bereiken van een dood 0.00-eindspel. “Soms moet er iets gebeuren voordat er iets gebeurt”, in de woorden van Cruijff. Ik had het niet beter kunnen zeggen. Voor mij is het al indrukwekkend dat Henk de juiste theoretische zetten “on the fly” wist te spelen!
De partij van Mark tegen Tom Bus ging op een vergelijkbare manier. De openingskeuzes van beide kanten resulteerden in een middenspel zonder geheimen: wit kende alle mogelijke plannen van zwart, en zwart kon niet echt verrast worden door wit. De stelling droogt nog meer op als wit besluit om pionnen te ruilen op e5, een beetje herinnerend aan sommige partijen in het recente wereldkampioenschap. Resultaat: remise, natuurlijk. “0-0 is een grote uitslag”, concludeerde Van Gaal wijselijk in een vergelijkbare situatie.
Het bord van Ton zag er heel anders uit. Zijn partij tegen Wouter van Rijn zag eruit als een chaotische en spannende puinhoop van schaakstukken, dat klinkt bekend van zijn stijl. Wouter stelde een gambiet voor, dat werd beantwoord met een tegengambiet door Ton. “Voetbal moet op een mooie manier worden gespeeld, met aanvallend voetbal. Het moet een spektakel worden”, zei Meester Cruijff. Op het moment dat het erop leek dat de tribune de tel kwijt was wat betreft het aantal pionnen, maakte Ton een onverwachte combinatie waardoor hij een extra pion overhield die beslissend leek. Maar de glorie duurde helaas niet lang. Het onmiddellijke tegenspel was ook zo onverwacht sterk, dat Ton de precieze voortzetting miste en enkele zetten later moest opgeven. Jammer!
In het zuiden, zijn er dagen dat “un es lleva amb el peu esquerre”, (letterlijk “met het linkervoet uit bed stappen”), waar niets goed lijkt te werken (niet te verwarren met “met het verkeerde [of het linker-] been uit het bed stappen”, deze uitdrukking had niets te maken met slechte humor in het Catalaans!). We hebben allemaal dit soort dagen. Het probleem komt wanneer je ook moet schaken. Laatste zaterdag was een van deze dagen voor Rein: zelfs zijn eigen stukken leken tegen hem te spelen. “Voetballen is heel simpel, maar het moeilijkste wat er is, is simpel voetballen”, zei Cruijff ook. Marc Sterk bezorgde ASV 2 zodoende het tweede punt op rij.
De situatie op het scorebord zag er niet goed uit. In deze context hoopte Ewoud op een wonder tegen Sander Berkhout. De meeste van zijn stukken in de beginopstelling waren geblesseerde spelers, vooral één van de paarden, die de ongeschreven principes van positioneel schaken leek te zijn vergeten. Met deze suboptimale vooruitzichten volgde hij wijselijk het advies van de Meester op, “Als je niet kan winnen, moet je zorgen dat je niet verliest”, dus remise was toen op zijn plaats. Trouwens, Ewoud werd direct na de wedstrijd geïnterviewd. Zijn indrukken vindt u in een fragment van de persconferentie aan het einde van dit verslag. Een aanrader om te lezen!
Onze aanvoerder Timon speelde met wit tegen Fleur Westerhof behoorlijk aanvallend in de eerste helft, met een dame op h5 plus een toren op de derde rij die overschakelde naar h3, gebruikmakend van het ontbrekende paard op f6 om de rokade te verdedigen. “Als je niet schiet, kan je niet scoren”, zei een filosoof uit Betondorp ooit. Helaas raakten alle schoten op doel de paal voor wit, en hierna verdwenen de scoringskansen snel voor Timon. De tweede helft werd door Fleur gedomineerd, die de partij kon transformeren in een overwinning die de match besliste.
Met de match “dat i beneït” (i.e., beslist), vocht Jesper alleen voor zichzelf tegen Dirk Hoogland, niet zonder moeilijkheden. Op een gegeven moment was hij zelfs aan het verliezen, maar Jesper is niet voor niets de steunpilaar van ons team en kon een half punt besparen. “Je kunt succes afmeten aan hoe je opstaat na een mislukking” is toegeschreven aan Cocu, en ik vind dat dit hier helemaal op zijn plaats is, gezien het geweldige seizoen dat Jesper tot nu heeft.
Ikzelf (Judit) was als laatste nog aan het spelen, tegen Sjoerd van Roosmalen. Op dat moment voelde ik mij relatief trots op twee succesjes, als je het zo kunt zeggen. Ten eerste voorkwam ik een potentiële catastrofe terwijl ik met twee kopjes met kokend water voor thee liep; heel erg bedankt van hier aan de anonieme vrouw die me heeft geholpen! Ten tweede voorkwam ik een soortgelijke catastrofe, deze keer op het bord, toen ik een even dynamisch als slecht middenspel in de tijdnood overleefde. Mijn tegenstander bood net na de tijdcontrole remise aan. In de slotstelling waren er nog enkele kleine tactische opties voor beide zijden, hoewel de engine geloofde dat het 0.00 was. Maar na een snelle blik op de verwoesting van de match zag ik het nut er niet van in om door te gaan, “We winnen samen en we verliezen samen”, zei Rijkaard.
ASV 2 (2068) – BSG (2171) 5½-2½
1. Sander Berkhout (2098) – Ewoud de Groote (2242) ½-½
2. Dirk Hoogland (2149) – Jesper de Groote (2210) ½-½
3. Wouter van Rijn (2116) – Ton van der Heijden (2296) 1-0
4. Tom Bus (2062) – Mark Grondsma (2119) ½-½
5. Rob van Helvoort van (2101) – Henk van der Poel (2209) ½-½
6. Marc Sterk (1997) – Rein Brouwer (2152) 1-0
7. Fleur Westerhof (1918) – Timon Brouwer (1988) 1-0
8. Sjoerd van Roosmalen (2101) – Judit Clopés Llahi (2152) ½-½
Nawoord
Het is belangrijk om altijd iets positiefs uit elke situatie te halen, “elk nadeel heb zijn voordeel”, zei Cruijff. Anders loop je het gevaar te negatief te worden, en ik wil geen mogelijke berisping van onze geliefde Van Gaal riskeren.
We zijn duidelijk het beroemde principe vergeten: “Als je één doelpunt meer maakt dan de ander, dan win je.” Hopelijk maakt één palomo (!?) deze keer nog geen zomer, wordt dit resultaat niet de norm en krijgen we misschien de gladiolen in de volgende rondes.
Voor nu, wens ik iedereen een fantastische kerst, met een tafel vol oliebollen of torrons, en een welverdiende pauze van de KNSB.
Hartelijk dank voor het lezen, en tot februari!
Salut i Escacs! (i futbol, suposo).
“Gezondheid en Schaken! (en voetbal, I guess)”
Fragment van de persconferentie
Interviewer: Ik zie aan je hoofd dat je niet tevreden bent met een gelijkspelletje hier in Arnhem. Klopt dat?
Ewoud: Dat heb je goed gezien.
Interviewer: Het leek erop dat er geen plan achter zat. Hoe zie jij dat?
Ewoud: Dat ben ik met je oneens.
Interviewer: Leg dat eens uit.
Ewoud: Je weet gewoon als je als favoriet naar Arnhem gaat, dat je tegenstander zich gaat ingraven. Dat is inmiddels wel een gegeven.
Interviewer: Waarom ging het vandaag weer zo stroef?
Ewoud: Dat kwam omdat de plannen verkeerd werden uitgevoerd.
Interviewer: Doel je dan op het paard aan de linkerflank in de opening?
Ewoud: Die zat op dat moment niet lekker in de wedstrijd. Maar jij haalt altijd meteen het negatieve naar voren. Het paard heeft daarna zeer nuttig werk verricht en daar hoor ik je niet over. ¡La interpretación siempre negativa, nunca positiva!
Interviewer: Wat was het speelplan dan?
Ewoud: Als je de wedstrijd hebt gezien dan heb je gezien dat ik vroeg druk probeerde te zetten met m’n randpionnen om extra ruimte te creëren.
Interviewer: Maar dat is niet gelukt, want die werden vastgezet.
Ewoud: Ja dat klopt, maar elders op het bord ontstond weer meer ruimte.
Interviewer: Waar dan? Ik heb er weinig van gezien.
Ewoud: Weet je zeker dat we het over dezelfde partij hebben? De hele wedstrijd heb ik meer ruimte gehad. Het is alleen doordat ik niet de juiste keuzes maakte, ik geen kansen heb gecreëerd. Als ik de plannen goed had uitgevoerd, dan had zwart een zware pijp kunnen roken.
Interviewer: Ik heb wel gezien dat je meer ruimte in het centrum had, maar daar werd het ook dichtgeschoven.
Ewoud: Ja en dat bedoel ik met foute keuzes die ik heb gemaakt. Dat had namelijk niet gehoeven. Ben ik nou zo slim, of ben jij nou zo dom?
Interviewer: Rustig, rustig! Betekent dit dat je uitziet naar de winterstop?
Ewoud: Nee, het liefst speel ik volgende week weer.
Interviewer: En ga je nog wat leuks doen met kerst?
Ewoud: Waarschijnlijk niet. Beetje rummikuppen met de familie vermoed ik.
Interviewer: Is er nog iets waar je naar uitkijkt in 2025?
Ewoud: Zeker, iets Mexicaans.
Interviewer: Tequila?
Ewoud: In cumbia-vorm, zeker!
Interviewer: Tot volgend jaar!
Ewoud: …